Évora: o zwiedzaniu w siedmiu punktach

Évora: jedno z najbardziej znanych miast Alentejo. Najwięcej sławy przydają mu ruiny rzymskiej świątyni, wznoszące się w samiutkim centrum. Gotycka katedra, mury miejskie, muzea, pełne uroku uliczki i place są kolejnymi atutami miasta, którego starówkę wpisano na listę UNESCO. 

Przed rzymską świątynią

 

1. Pod kolumnami rzymskiej świątyni

Niewątpliwie najpopularniejszy zabytek. Wpadający w obiektywy aparatów fotograficznych symbol miasta. Wszystkie drogi zdają się ku niemu prowadzić, stoi bowiem w najwyższym punkcie starówki, tuż obok średniowiecznej katedry. Świątynia z kolumnami z lokalnego marmuru z Estremoz pochodzi z połowy I wieku n.e. W rzymskiej Evorze – Liberalitas Julia, zajmowała centrum miejskiego forum i najprawdopodobniej poświęcona była kultowi cesarskiemu. Potem stanowiła meczet, następnie kościół, w końcu od wieku XIV po wiek XIX miała funkcję odmienną i zupełnie nieuduchowioną, mieszcząc kramy rzeźnicze. Jej ochroną jako zabytku zajęto się w połowie wieku XIX, pierwszą restaurację przeprowadzając w roku 1870. Zachowanemu fragmentowi rzymskiej świątyni z ciągiem wyniosłych kanelowanych kolumn o korynckich kapitelach uroku dodaje otoczenie - park i zabytki kolejnych epok: pałac książąt Cadaval, dawny pałac arcybiskupi (dziś muzeum) i dawny klasztor św. Jana Ewangelisty (dziś luksusowy hotel sieci “Pousadas”).

[zobacz: Jak dotrzeć do Évory?]

2. Katedra i krąg muzeów sztuki

Początki budowy nowej katedry przypadają na koniec wieku XIII. Gotycka budowla, poświęcona NPM, góruje nad Évorą. Zwiedzający obejść mogą katedralne nawy, gotyckie krużganki oraz wspiąć na dach budowli, skąd zza masywnych krenelaży rozciąga się widok na miasto. Wizytę w katedrze uzupełnić można odwiedzinami w przykatedralnym muzeum. Nienasyceni miłośnicy sztuki do dyspozycji mają tuż za rogiem kolejne muzeum - Museu Nacional de Frei Manuel do Cenáculo, zajmujące dawny pałac arcybiskupów. Zupełnie niedaleko, po wschodniej stronie katedry, znajduje się centrum sztuki Fundacji Eugénio de Almeida, ulokowane w kompleksie średniowiecznego zamku św. Michała, późniejszym pałacu książąt de Basto. W jego salach zabytkowa dekoracja malarska pałacu współgra z eksponatami sztuki współczesnej. 

Na dziedzińcu centrum sztuki Fundacji Eugénio de Almeida

Sklepiki z pamiątkami z lokalnego korka przy Rua 5 de Outubro 

3. Rua 5 de Outubro

Z uliczek starówki najważniejsza. Łączy w linii prostej katedrę z głównym placem miasta – Praça do Giraldo. Tuż przy katedrze nabiera turystycznego charakteru. Tu cisną się sklepiki z pamiątkami, wśród których dominują produkty z lokalnego korka. Na przeciwległym krańcu, kilka kroków od Praça do Giraldo, dobiega do Rua 5 de Outubro wąska, urocza uliczka Alcarcova de Baixa, kończąca się pasażem i schodami. Latem zastawiona jest stolikami restauracyjnych ogródków. 

 

4. Gdzie żyje miasto - Praça do Giraldo

Główny plac Évory. Od średniowiecza stanowił centrum miasta. Na nim odbywały się targi, turnieje, korridy, egzekucje... Północną pierzeję placu zajmuje renesansowy, XVI-wieczny kościół św. Antoniego Pustelnika (Santo Antão), który stanął w miejscu gotyckiego szpitala, założonego przez templariuszy. Z XVI wieku pochodzi też fontanna, znajdująca się kilka kroków przed kościołem. Praça do Giraldo tętni życiem szczególnie w letnie wieczory. Tu licznie zbierają się mieszkańcy Évory, by wypić kawę przy kawiarnianym stoliku lub nasycając oczy przewijającym się tłumem po prostu posiedzieć przy fontannie.

W letni wieczór na Praça do Giraldo

Akwedukt przy Rua do Cano

zobacz na mapie |||

5. Sekrety brukowanych uliczek starówki

Średnowieczne mury miejskie obiegają starówkę Évory. W obrębie starego miasta ruch samochodów jest ograniczony, zatem brukowanymi uliczkami spaceruje się wygodnie i spokojnie. Wiele z nich sporo ma uroku. Między łuki zabytkowego akweduktu wciśnięte są domy przy Rua do Cano. Tu „przenika” poza mury miejskie XVI-wieczny akwedukt, wzniesiony w miejscu rzymskiego poprzednika przez królewskiego architekta Francisco de Arruda. Akwedukt ten zasiłał niegdyś w wodę m.in. renesansową fontannę przy placu Largo das Portas de Moura. A placyk ten - ze starą bramą miejską, z widokiem na wieże katedry, z kamienicami ozdobionymi elementami w dekoracyjnym stylu manuelińskim, niektórzy uznają za najładniejszy z placów Évory. 

 

6. Błękit azulejos i Capela dos Ossos

Tuż przy rzymskiej świątyni, przyklejony do dawnego konwentu kanoników regularnych św. Jana Ewangelisty, wznosi się pałac książąt Cadaval. Jego część stanowi kaplica św. Jana Ewangelisty. Ufundował ją w wieku XV Rodrigo de Melo. Wnętrze kaplicy - panteonu rodu Melo, pokrywają w całości XVIII-wieczne płytki okładzinowe (azulejos) ze scenami religijnymi w odcieniach błękitu. I inna kaplica obudzić może zainteresowanie poszukiwaczy ciekawostek. Capela dos Ossos, czyli Kaplica Kości, mieści się w klasztorze franciszkanów, stanowiąc dziś główną z atrakcji muzeum przy gotyckim konwencie. Jej dekoracja, na którą składają się tysiące ludzkich kości, powstała w wieku XVII. Barokowe „memento mori” zwiastuje napis nad wejściem: „Nos ossos que aqui estamos, pelos vossos esperamos.” (Kości, które tu spoczywamy, na wasze czekamy). 

W parku miejskim. Zachowane elementy pałacu królewskiego

7. Park z pałacem i Vasco da Gamą

Zadrzewiony park, błogosławione miejsce w letnie upały, ukrywa w swym cienistym wnętrzu pozostałości dawnego królewskiego pałacu. Porośnięte bluszczem łuki w stylu manuelińskim, na które wspinają się niesforne pawie, są najbardziej przyciągającym uwagę elementem dawnej siedziby monarchów. Najchętniej wzmiankowane historyczne wydarzenie, mające miejsce w tutejszym pałacu, związane jest z osobą Vasco da Gamy. Tutaj w roku 1497 król Manuela I mianował go kapitanem wyprawy, która wyruszyć miała w poszukiwaniu drogi morskiej do Indii. Ów epozid upamiętnia pomnik żeglarza, stojący tuż przy wejściu do parku. Zachowany fragment królewskiej rezydencji - budynek zwany Galerią Dam, mieści dziś sale ekspozycyjne. 

zobacz na mapie |||

• jak dotrzeć do Évory >>

• co zwiedzić w Alentejo >>

<< w7dni PORTUGALIA •